بررسی اثرات خاکپوش چوب های نارون و زبان گنجشک بر تعدادی از شاخص های رشد و نمو گیاهان آهار و شاه پسند و خصوصیات خاک

پوشش های گیاهی و مالچ یا خاکپوش باعث کاهش مصرف نهاده ها در خاک و افزایش کیفیت آن می شوند. استفاده از مالچ که به صورت یک پوشش نازک و مجزا سطح خاک را می پوشاند، از جهات مختلف باعث حفظ خاک، آب و گیاه شده و به کاربرد ضایعات محیطی نیز کمک می کند. مقدار عناصر غذایی و قابلیت جذب آن ها، دسترسی و قیمت پایین این مواد از موارد قابل اهمیت در کاربرد مالچ می باشد.مطالعات زیادی در مورد اثرهای مالچ آلی بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و حاصلخیزی خاک انجام شده است،اما در ایران تحقیقات زیادی در این زمینه صورت نگرفته است. این مطالعه با هدف بررسی اثرهای مالچ چوبی بر برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و نیز عملکرد گیاهان آهار و شاهپسند انجام گرفت. بدین منظور آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. تیمارهای مطالعاتی شامل دو نوع گیاه (آهار و شاهپسند)، دو نوع مالچ (زبان گنجشک و نارون)در دو ضخامت (3 و 6 سانتی متر) و بدون مالچ (شاهد) بودند. در طول دوره ی کشت، خصوصیات ظاهری گیاهان مانند ارتفا ع آن ها، قطر و تعداد گل ها و پس از اتمام دوره ی کشت، وزن خشک اندام های هوایی و ریشه ی گیاهان اندازه گیری گردید. آبیاری گیاهان در طول دوره ی کشت با آب مقطر و پس از مصرف 25درصد آب قابل استفاده انجام شد. زمان مناسب آبیاری با دستگاه tdr (time domain reflectometer)تعیین شد.نتایج نشان داد که تیمارهای مالچ نسبت به شاهد آب مصرفی کمتر و طول دوره ی آبیاری طولانی تری داشتند. کاربرد مالچ باعث تغییرات خصوصیاتی از خاک نیز شد، بدین صورت کهph ، ec، آهک، سدیم محلول و وزن مخصوص ظاهری خاک در بستر تیمارهای مالچ کاهش یافت، در حالی که غلظت مواد آلی، نیتروژن کل، فسفر محلول، پتاسیم قابل جذب، کلسیم محلول و ظرفیت تبادل کاتیونی در این تیمارها افزایش یافت. همچنین جذب بیشتر عناصر غذایی باعث افزایش عملکرد گیاهان شد. سرعت رشد نسبی گیاهان در تیمار مالچ با 6 سانتی متر ضخامت بیشتر از مالچ با 3 سانتی متر ضخامت و آن نیز نسبت به شاهد بیشتر بود. مقدار افزایش وزن خشک اندام هوایی گیاهان آهار و شاهپسند، در تیمار 6 سانتی متر مالچ به ترتیب 18درصد و 52 درصد و افزایش وزن ریشه ی آن ها 13 درصد و 64 درصد بود. نتایج حاصل از مقایسه ی مقدار عناصر موجود در مالچ، در ابتدا و انتهای آزمایش نشان داد که غلظت کلسیم، سدیم و سولفات محلول و مقدار کل مسو آهن در انتهای دوره ی کشت افزایش یافت. در حالی که فسفر کل و محلول، کربن آلی، پتاسیم قابل جذب، منگنز، روی و منیزیم کل پس از پایان فصل کشت کاهش یافت. بنابر این مصرف مالچ آلی با جلوگیری از تبخیر، تغییر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، می تواند باعث افزایش عملکرد گیاهان مورد بررسی شود. البته شایان ذکر است که ضخامت بیشتر مالچ می تواند در این زمینه موثرتر باشد.